Liefdesverdriet volgens de liefdesverdrietpsycholoog

Met Hester Schaart, liefdesverdrietpsycholoog, had ik een boeiend gesprek over verlies van de liefde en de pijn die dat oproept. Liefdesverdriet dus. Zelf ging ze finaal onderuit toen ze zoals ze het zelf zegt, keihard gedumpt werd. Ze werd somber, heel verdrietig en ze kon niet meer slapen. Maar hoe moet dat dan met een drukke praktijk als psycholoog?

Na een paar maanden worstelen zocht ze hulp en vroeg ze om antidepressiva. Haar therapeut zei ‘Hester, je bent niet depressief, je bent in rouw. Rauwe rouw.’ Want dat is wat het is, liefdesverdriet is rouw als gevolg van het verlies van een dierbare. Het verlies van iemand die jou heeft vastgehouden. Met wie je een heel leven hebt gehad. En die er nu voor kiest om niet met jou verder te gaan.

Liefdesverdriet volgens de liefdesverdrietpsycholoog from Carla Ketelaar on Vimeo.

Wat is liefdesverdriet en is er verschil tussen liefdesverdriet na scheiding en verdriet na overlijden

Wat er gebeurt in het brein met liefdesverdriet is wetenschappelijk onderzocht bij mensen die nog in de volle pijn van het liefdesverdriet zaten. Wat bleek? Een bepaald gebied in het brein is volledig ontregeld. Het is het gebied waar verslaving, pijn en genot gevoeld worden en het lijkt dan ook erg op verslavingsverschijnselen. Je moet dus letterlijk afkicken van de ander.

Afkicken maakt dat je gevoelig bent voor depressie en angsten. Neurologisch wordt het je dus moeilijk gemaakt om heldere stappen te maken in liefdesverdriet. Daarom is het belangrijk om iemand te laten rouwen. Hoe lang dat duurt? Dat is totaal afhankelijk van een aantal zaken, onder andere:

• hoe lang heeft de relatie geduurd;
• hoeveel leven heb je met elkaar geleefd;
• je persoonlijkheid, ben je sterk of kwetsbaar;
• je temperament (ben je extravert of introvert).

Waarom doet liefdesverdriet zo veel pijn from Carla Ketelaar on Vimeo.

En dan is er nog het grote verschil tussen verdriet over een scheiding en verdriet nadat je partner is overleden. Iemand verliezen aan de dood is rouw, dan is het een definitieve breuk. Bij de dood hebben we rituelen (rouwkaarten versturen, een uitvaart en een graf of een urn). Bij overlijden mag je troost vragen. Je krijgt meer kans om het te beleven en te verwerken en je mag verdrietig zijn.

Bij een scheiding is daarvoor niks geregeld. Als je 15 jaar met iemand bent geweest en het is over dan kan het niet anders dan dat het impact heeft. Liefdesverdriet door een scheiding heeft geen afronding en kan dus ook moeilijker een plek krijgen. Bij dat liefdesverdriet zit ook vaak een schuldkant, bijvoorbeeld naar de kinderen. Het is niet alleen verdriet. Het is ook schaamte, schuld, boosheid, angst en eenzaamheid. Het is heel veel en al die emoties gaan ook nog eens alle kanten op. Dat is zwaar en daarom mag liefdesverdriet volgens Hester echt meer erkenning krijgen. En ik ben het daar roerend mee eens.

Mijn eigen scheiding

Door ons gesprek ging ik ook weer eens naar mijn eigen scheiding kijken. Met de kennis van nu heb ik wel jaren rondgelopen met liefdesverdriet zonder dat ik het mij bewust was. Er was rouw maar ik rouwde nog niet. Ik was echt van de kaart maar moest toch door vond ik, omdat er kinderen waren en eigen bedrijven. Ik zei ook regelmatig ‘dankzij de kinderen functioneer ik nog’.

Op de krachtkant ben ik doorgegaan omdat er mensen van mij afhankelijk waren. Kinderen en heel wat personeelsleden. En ach, dat zijn allemaal geen bewuste besluiten. Je doet gewoon je ding, iedere dag weer je bed uit en nadat je dat 365 keer gedaan hebt is er een jaar voorbij en hoop je dat de tijd de pijn doet slijten.

Maar helaas werkte dat toch niet zo bij mij. Niet verwerkte pijn is als een ballon onder water willen duwen. Op een bepaald moment laat het zich niet meer wegduwen. Ergens plopt die ballon weer onverwachts op. En zo belandde ik na jaren in een burn-out waarbij ik lichamelijk en geestelijk instortte. Zo kwam ik de uitgestelde rouw alsnog tegen. Een hele pijnlijke maar ook een hele heilzame en leerzame periode voor mij.

Wat is liefdesverdriet from Carla Ketelaar on Vimeo.

Ben ik al toe aan een nieuwe relatie?

Een belangrijke graadmeter om te weten of je na dat intense liefdesverdriet al toe bent aan een nieuwe relatie is of je bij nieuwe contacten in de vergelijkstand komt. Als je mannen nog te veel vergelijkt met je ex, dan kan het zijn dat je nog te veel verdriet hebt en nog niet volledig afstand hebt genomen van hem.

En natuurlijk mag je af en toe terugkijken. Bij haar huidige partner denkt Hester ook wel eens ‘mijn ex deed dit leuker’. Maar ze kan daar nu met een glimlach naar kijken. Voel je je er naar bij, dan ben je waarschijnlijk nog niet toe aan een nieuwe relatie. Of als je nog iedere dag aan je ex denkt, dan is het nog te vroeg. Als je iedere week nog behoefte voelt om met een vriendin de ex door te nemen, dan is het nog te vroeg.

Ik spreek dagelijks vrouwen met vragen over de liefde en de vraag ‘ben ik er al aan toe’. En heel vaak is dat echt nog niet zo. Hoe graag ik iemand ook help bij een nieuwe gezonde liefde. De ruimte naast je moet eerst beschikbaar zijn, echt leeg zijn zonder dat daar nog iemand een plaats inneemt.

Het verhaal van Ellen

Deze week nog sprak ik Ellen die wel heel graag wilde daten maar er echt nog niet aan toe was. Ze was 17 jaar getrouwd geweest, twee kinderen 1 thuis en 1 op kamers. Aan hun scheiding ging vooraf dat ze langzamerhand steeds meer uit elkaar groeiden. Druk met werk en de kinderen. Hadden ze vroeger nog wel eens gesprekken over het leven, hun dromen en gevoel, later gebeurde dat bijna niet meer. Ja ze praatten wel, maar vooral over gewone zaken, de kinderen, hun werk, politiek. Ze merkte al wel dat het afnam en bracht het ook wel eens ter sprake. Maar toen haar tweede dochter ook aanstalten maakte om uit huis te gaan vroeg ze zich af “maar met wie praat ik dan nog?”

Dit besprak ze met haar man en ze stelde voor om weer echt met elkaar in gesprek te gaan en daar eventueel hulp bij te zoeken. Hij haakte af. Voor hem hoefde dat niet meer. Het ging toch goed zo en omdat ze het niet los kon laten en er telkens opnieuw over begon heeft hij de scheiding aangevraagd. Dit heeft zich iets meer dan een jaar geleden afgespeeld en ons gesprek was nog doorspekt van boosheid op hem. Dat hij er niet meer voor wilde gaan. En van frustratie en schuldgevoel over zichzelf dat ze er zelf niet eerder over begonnen was en dat de dochters dit moesten meemaken.

Was de plaats naast haar al vrij? Nee haar ex-man stond daar nog en mooi was het om te zien dat ze het in ons gesprek zelf kon voelen. Eigenlijk ben ik nog heel verdrietig. En daar gaat ze nu eerst tijd voor maken, voor haar uitgestelde rouw. Daar ben ik blij mee want hoe beter het verleden verwerkt is met de ex of de overleden partner, hoe minder er vergeleken wordt met de nieuwe dates of partners.

Hoe is het gekomen dat je nu liefdesverdriet hebt from Carla Ketelaar on Vimeo.

 

Waarom doet liefdesverdriet zo’n pijn en wat kun je doen om over je liefdesverdriet heen te komen

1. Probeer zoveel mogelijk het contact met je ex te beëindigen. Hebben jullie samen kinderen, dan moet je de ouderrol natuurlijk op je nemen. Maar blijf elkaar niet op de hoogte houden van de fase van het rouwproces waar je in zit. Je hebt in het verleden veel met elkaar gedeeld, maar daar mag je nu per direct mee stoppen.

2. Heb geen seks meer met je ex. Nee, ook niet als je altijd wel lekker samen kon stappen. Of als het in bed altijd prima ging. Doe het niet. Wij vrouwen maken hormonen aan die maken dat we weer gaan hunkeren naar die ex. Mannen kunnen dat makkelijker ontkoppelen. Word geen friends with benefits. Dan zijn jullie namelijk twee mensen die niet echt afscheid van elkaar kunnen en durven nemen.

3. Belangrijk! Sluit vriendschap met je gebroken hart. Accepteer dat je een gebroken hart hebt. Fysiek en lichamelijk heb je echt een knauw gekregen en dat kan lijken op een hartinfarct. De hartspier is vertraagd en pompt niet meer goed rond en dat noemen we het Gebroken Hart Syndroom. Accepteer dus dat je de pijn hebt en ga naar de pijn toe in plaats dat je er van weg gaat. Kijk daarbij naar je draagkracht. Doe het niet in je eentje, zoek professionele hulp en schaam je niet. Het is een serieuze aandoening.

4. Je móét boos worden op je ex. Vrouwen vinden dat vaak lastig en gaan het gedrag van hun ex goedpraten. Ze zien redenen waarom hij er ook niks aan kon doen en we plaatsen onszelf vervolgens soms zelfs in diskrediet. Niet doen. Ga opschrijven wat de ander niet leuk deed. Wat ie zei, hoe hij tegen de kinderen was. Geef jezelf toestemming om alles van hem te vinden wat je maar je denkt. Of ga hardlopen, boksen, hard schreeuwen of gillen op het strand en zoek een fysieke uitlaatklep. Maar het begint met ‘je mag boos worden’.

5. Neem wraak in je hoofd. Doe de ander niks aan, maar je mag er wel aan denken en over fantaseren. Bedenkt het ergste wat je die persoon aan kunt doen. Beschimmeld eten door de brievenbus, zijn auto met een sloophamer bewerken. Zijn mooie nieuwe fiets met pek en veren besmeuren. Je mag alles denken. Geef jezelf toestemming om dat te doen. En natuurlijk is de beste wraak om zelf heel gelukkig te worden.

6. Ga jezelf herontdekken. Ga op zoek naar je eigen krachtbronnen en wat je leuk vindt in je leven. Wat heb je in je relatie niet meer belangrijk gemaakt? Wilde jij graag sporten maar had je binnen je relatie geen tijd daarvoor? Ga nu sporten. Dit is het moment om het op te pakken en kies het liefst voor nieuwe dingen. Daar ligt je geluk.

Dit echt los willen/kunnen komen is volgens mij wel een van de belangrijkste en tegelijkertijd een van de moeilijkste dingen in het rouwproces. Janet die ik geholpen heb bij het vinden van een nieuwe liefde startte zo bij mij omdat het haar maar niet lukte om los te komen en dat hebben we eerst aangepakt.

Ze wist wel dat het beter was om geen contact te hebben maar dat vond ze nog niet makkelijk. Ze bleef hem toch telkens weer opzoeken via de WhatsApp en dat gebeurde redelijk onbewust en manipulatief. Want de reden was dat ze contact moesten hebben vanwege de kinderen. Het was zo handig om even wat af te spreken, maar ja wat gebeurde er? Ze merkte dat ze hem in de gaten hield met zijn online verkeer. Was hij nu alweer online? En met wie zou hij in gesprek zijn want het was niet met haar? En dat ze ook en passant vroeg ‘hoe is het eigenlijk met je?‘ En zo was ze weer dagen van slag en had ze hem weer helemaal naast zich gezet.

Zij gebruikte dus het excuus van de kinderen om hem niet los te hoeven laten. En om telkens weer te wentelen in pijn die zo ook niet kon helen. Definitief loslaten is niet makkelijk maar werkt. Ze is weer heel gelukkig met haar nieuwe liefde Paul, wat niet zonder deze definitieve stappen had kunnen gebeuren.

Liefdesverdriet verwerken from Carla Ketelaar on Vimeo.

Hoe lang duurt liefdesverdriet en is er een moment waarop je ineens wéét dat het liefdesverdriet klaar is

Wanneer je klaar bent met rouwen dat is voor iedereen anders. De een voelt ineens ‘als er nu een leuke man aan de deur belt, dan doe ik open.’ Voor de ander is het een proces.

Hoe lang duurt het voor de scherpe randjes eraf zijn? De eerste 3 tot 4 maanden zijn scherp. Je kunt dan denken aan:

• slecht eten
• slecht slapen
• veel huilen
• wanhoop
• angsten
• niet genieten van leven
• somberheid

En je kunt ook ineens terugvallen. Drie stappen vooruit en 1 achteruit. Bijvoorbeeld als hij jarig is. Of als je hem met iemand anders ziet op Facebook. Of je ruikt iets wat je terugbrengt naar de tijd met hem.

O dit laatste is zo’n herkenbare in mijn eigen leven. De scheidingskogel ging bij ons door de kerk in december. De koude decemberlucht en sneeuw hebben mij jarenlang weer teruggeworpen op die pijnlijke periode. Dan stapte ik vrolijk naar buiten en zonder iets aanwijsbaars voelde ik me ineens heel verdrietig. Zo uit het niets. Pas later heb ik deze ervaringen aan elkaar kunnen koppelen.

Ik ben er heel blij mee dat Hester hier zo duidelijk over vertelt want het zou mij in die verwarrende tijd zeker geholpen hebben. Dat het bij het verwerken hoort, wat je kunt doen om jezelf te beschermen als je dit weet. Toen ik deze link, ???? ha ha na jaren pas, gelegd had ben ik met de decembermaand veel zorgvuldiger omgegaan. Zorgen voor fijne momenten, vriendinnen die ik mocht bellen. Ik was voorbereid.

Hoe lang duurt het voordat de scherpe randjes van liefdesverdriet af zijn from Carla Ketelaar on Vimeo.

 

De teflon-test

Een belangrijke graadmeter is de teflon-test ????: Je hebt een teflonlaagje als de life-events je niet meer onderuithalen. Als je afstand kunt nemen, als er niks gebeurt in je emoties als je hem ineens in de winkel tegenkomt. Je hoeft het niet leuk te vinden, je mag schrikken en even in de war zijn. Maar als je afstand kunt nemen van wat je voelt en denkt dan gaat het een stuk beter met je. Dat je denkt ‘hij is jarig. O ja, en dan weer door’. Als dit teflonlaagje er is kun je verder.

Dus, ligt er bij jou al een teflonlaagje over jouw rouw?

Wanneer is het tijd om door te gaan from Carla Ketelaar on Vimeo.

Ja als er een teflonlaagje is kunnen we weer verder met ons liefdesleven. Een mooie metafoor vind ik het. En voor iedereen die midden in de pijn van de verloren liefde zit, of er doorheen is zeer herkenbaar of niet?

Voel jij nu ‘ja ik ben er al grotendeels doorheen en wil me heel voorzichtig weer eens oriënteren op een nieuwe liefde’ schrijf je dan in voor mijn eerstvolgende webinar ‘Hoe je in 5 stappen jouw eindman vindt’.

Of doe de ‘Ben ik toe aan de liefde test’.

Voor nu sterkte en kracht als je nog liefdespijn hebt en ik wens je veel geluk in de liefde.

Liefde is er altijd, ook voor jou.

Hartelijke groet,
Carla